• A Ministra do Ambiente e da Enerxía recoñeceu que Portugal non foi consultado polas autoridades españolas a pesar de que a mina está a tan só 2 km da fronteira e ameaza o Parque Natural de Montesinho.
• A polémica mina de volframio que promove a empresa sueca Eurobattery Minerals na Gudiña (Ourense) chegou ao parlamento portugués, no que 11 deputadas e deputados da oposición cuestionaron ao goberno reclamando a súa intervención.
• Do lado galego, incoáronse dilixencias xudiciais por presuntos delitos de prevaricación e contra o ambiente en relación ao director xeral de planificación enerxética e minas e o administrador da empresa.

A polémica mina de volframio con permisos caducados na que comezou a operar nos últimos meses a empresa sueca Eurobattery Minerals desatou unha tormenta diplomática entre Portugal e o Estado español, logo de que transcendese que a concesión mineira “San Juan”, na Gudiña (Ourense), fose outorgada sen a preceptiva avaliación de impactos transfronteirizas.

Logo de que o asunto chegase á Asemblea da República da man de 11 deputadas e deputados do Partido Socialista, que pediran explicacións ao goberno pola posta en funcionamento da mina, o gabinete da Ministra do Ambiente e da Enerxía, Maria da Graça Carvalho, recoñeceu que as autoridades españolas en ningún momento notificaron ás portugueses e explicou que a Agencia Portuguesa do Ambiente (APA) xa enviou carta a Madrid pedindo explicacións.

Tanto Ecoloxistas en Acción como o Movimento Uivo, que ven denunciado este proxecto ante as autoridades lusas, veñen advertindo que a abertura da mina tería impactos severos sobre o río Rabaçal, ao que ten previsto verter augas con altas concentracións de metais pesados sen ningún tipo de tratamento. A mina está inmediatamente augas arriba da fronteira e do Parque Natural de Montesinho, dos que o separan tan só 2 km. O Parque de Montesinho é un espazo da Rede Natura 2000 integrado ademais na Reserva da Biosfera Transfronteiriza da Meseta Ibérica. Tamén está a tan só 1 km da ZEC Pena Maseira, tamén en Rede Natura, sendo obvio que a actividade afectará a ambos os dous espazos.

Incoadas dilixencias penais por prevaricación

Mentres tanto, do lado galego avanza o procedemento penal incoado en relación á actuación de Pablo Fernández Vila, director xeral de Planificación Enerxética e Minas da Consellería de Economía e Industria e Roberto García Martínez administrador de Eurobattery Minerals e a súa filial ourensá Tungsten San Juan S.L. Ecoloxistas en Acción denunciounos por presuntos delitos de prevaricación, desobediencia e delitos contra o medio ambiente logo de que se anunciase unha prórroga ilegal de 30 anos. Pola súa parte, a directora xeral de Calidade Ambiental e Sostibilidade da Consellería de Medio Ambiente e Cambio Climático, María José Echevarría Moreno, dirixiuse á organización ecoloxista para explicar que a Consellería de Economía e Industria non volveu a dirixirse ao órgano ambiental sobre esta mina desde 2014, confirmando que a prórroga foi concedida ilegalmente.

Pesaban sobre o proxecto mineiro dúas sentenzas firmes do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia e do Tribunal Supremo establecendo que calquera prórroga tiña que ser sometida a unha nova avaliación de impacto ambiental. Ademais, estando a mina proposta a tan só 2 km da fronteira portuguesa, o proxecto debía terse sometido obrigatoriamente a unha avaliación de impactos transfronteirizos, como agora demandan as autoridades portuguesas.

Falsidades por parte da empresa

O proxecto aprobado pola Xunta en 2015 prevía explotar unhas 50.000 toneladas de material en 5 cortas a ceo aberto durante 10 anos empregando 11 traballadores. Fronte a iso, Eurobattery Minerals ven desenvolvendo nas últimas semanas unha intensa campaña de propaganda na que promete crear 130 empregos, o cal contradí o proxecto aprobado. Nunha festa organizada pola empresa sueca na Gudiña a comezos de decembro, as cifras de empregos anunciada era 12 veces maior que os contemplados na realidade.

A empresa nominalmente sueca, que iniciou nas últimas semanas grandes movementos de terra, xa se tivera que enfrontar a un procedemento sancionador en 2020 cando tentou abrir unha mina a ceo aberto de níquel entre Santa Comba e Coristanco, realizando sondeos sen ningún tipo de autorización. Agora, ven realizando enormes movementos de terra na mina da Gudiña, a pesar de ter caducado fai anos a declaración de impacto ambiental outorgada en 2014.

Eurobattery pretende presentar o proxecto mineira da Gudiña á convocatoria da Comisión Europea de proxectos estratéxicos europeos que pecha en xaneiro de 2026. Esta manobra podería significar prazos acelerados para conseguir autorizacións e a pasar por riba da lexislación en materia de augas e espazos protexidos. A empresa sueca xa pinchou este ano cando fracasou coa candidatura doutro proxecto mineiro en Finlandia.

Ecoloxistas en Acción e Uivo xa están a traballar con eurodeputadas dos dous países para colocar estes antecedentes en coñecemento das autoridades portuguesas. “Non permitiremos que unha mina totalmente ilegal utilice a artimaña dos proxectos estratéxicos europeos para operar á marxe das obrigas que establece a lexislación europea e convenios internacionais”, remarca Cristóbal López, voceiro de Ecoloxistas en Acción. Desde Portugal, Sara Riso do Movimento Uivo considera “incomprensíbel que as autoridades españolas nunca informaran ás portuguesas deste proxecto, a pesar de que afectará de xeito obvio ás aldeas portuguesas situadas augas abaixo así como a varios espazos naturais de alto valor”. De feito, proxectos mineiros en trámite por parte de Portugal, como as minas do Barroso e do Romano, situadas a máis de 30 km da fronteira, sí foron sometidos ao trámite de impacto transfronteirizo logo de que as autoridades portuguesas notificaran as españolas.

La entrada O Goberno portugués reclama explicacións ao Estado español pola mina da Gudiña aparece primero en Ecologistas en Acción.

• A organización ecoloxista participa nunha coalición liderada por Seas at Risk e Low Impact Fishers of Europe e presenta en Bruxelas ‘Rethink Fisheries’ (Repensar a Pesca), unha visión colectiva e pioneira que traza a folla de roteiro cara a un modelo de pesca radicalmente diferente.
• A visión nace como resposta á crise ecolóxica e social que atravesa o sector, e busca inspirar a próxima xeración de políticas da UE, situando o benestar dos océanos e das comunidades costeiras no centro da xestión pesqueira.
• Esta proposta ten como prioridade crave o apoio e o contacto coas pescadoras e pescadores locais que xa son protagonistas deste cambio.

Ecoloxistas en Acción, xunto a un amplo grupo de actores europeos —entidades do sector pesqueiro, comercializador, academia e ONG— e baixo o liderado de Sexas at Risk e Low Impact Fishers of Europe, presentou onte no Parlamento Europeo a visión ‘Rethink Fisheries’ (Repensar a pesca). Esta proposta sitúa no centro das políticas pesqueiras ás comunidades costeiras e o equilibrio coa natureza, priorizando a calidade sobre a cantidade.

A visión subliña que só a través dunha transición xusta —cara a prácticas de baixo impacto, viables económicamente e socialmente equitativas— poderanse garantir océanos saudables e comunidades prósperas. Para logralo, será necesaria unha ampla gama de solucións locais, desde innovacións técnicas e novas artes de pesca ata modelos de negocio, transición enerxética e xestión participativa, que sirvan como sementes de innovación con potencial para replicarse e converterse en modelos económicos comúns.

Na presentación, Ecoloxistas en Acción remarcou a prioridade desta proposta: apoiar e conectar aos pescadores e pescadoras locais que xa son protagonistas deste cambio. Unha  transición que esixe, ademais, unha acción deliberada para restaurar os ecosistemas, reconfigurar os sistemas alimentarios e priorizar o consumo humano local e directo.

“A pesca europea atópase nunha encrucillada”, afirmou Marta Cavallé, secretaria executiva de Low Impact Fishers of Europe e copresidenta do grupo Rethink Fisheries. “A medida que o mundo atravesa cambios rápidos, tanto ecolóxicos como sociais, necesitamos unha visión compartida da pesca que nos guíe cara a un futuro mellor. Este futuro reside en sistemas pesqueiros de baixo impacto que restauren as funcións dos ecosistemas, defendan a equidade e a xustiza social, e fomenten comunidades pesqueiras locais dinámicas e medios de vida dignos”.

O documento presentouse como unha contribución crave para inspirar os debates actuais políticos da UE, como a futura Lei do Océano, a revisión da Política Pesqueira Común ou a Visión Estratéxica para a Pesca e a Acuicultura 2040.

Na súa intervención, Cecilia do Castillo, responsable de Pesca de Ecoloxistas en Acción, concluíu facendo mención ao Estado español: “O Goberno debe utilizar todas as ferramentas das que xa dispón para impulsar con urxencia a transición cara a un modelo pesqueiro xusto e de baixo impacto. Isto implica, por exemplo, unha repartición xusta dos dereitos de pesca que favoreza a quen reduce o seu impacto e fortalecen as comunidades locais, así como unha protección real dos mares, mediante o desenvolvemento e a aposta por plans de xestión participativos nos Espazos Mariños Protexidos”.

Enlace al tríptico resumen en Galego / Castellano.

Informe completo: Repensar la pesca

La entrada Ecoloxistas en Acción fai un chamamento en Bruxelas para acelerar a transición xusta cara a unha pesca equitativa e de baixo impacto ambiental aparece primero en Ecologistas en Acción.

• A posta en común de loitas veciñais ecosociales e a discusión en torno ao potencial de transformación dos proxectos cidadáns de base centraron a mesa redonda ‘Ecoloxismo social como ferramenta de cambio’.
• Altri Non, a organización local contra proxectos mineiros, o impulso a proxectos agroecológicos locais e a defensa dos montes comunais fronte á especulación urbanística son exemplos exitosos que transforman a realidade material das persoas e o territorio.
• A mesa inaugurou a XXVII Asemblea Confederal de Ecoloxistas en Acción.

Galería imaxes

A vixésimo sétima Asemblea Confederal de Ecoloxistas en Acción, que se celebra estes días en Vigo, inaugurouse coa mesa redonda aberta ao público ‘Ecoloxismo social como ferramenta de cambio’. Nela atopáronse diferentes movementos sociais locais que, desde o activismo ecoloxista cotián, transforman a realidade material das persoas e constrúen un paradigma de sociedade sostible e xusto.

A mesa contou con persoas de referencia na loita ecoloxista galega como Joám Evans, portavoz de Plataforma Mina Sant Finx e activista de Ecoloxistas en Acción, Isabel Vilalba, portavoz do Sindicato Labrego Galego, Gonzalo Pérez, portavoz de Comunidade Montes Tameiga e Marta Gontá, portavoz de Por Unha Ulloa Viva. Ana Pascual, expresidenta da Plataforma AVIBE e membro do grupo local de Vigo de Ecoloxistas en Acción, moderou o debate, á vez que contou a experiencia deste movemento rural contra a estrada comarcal.

Pascual inaugurou a mesa de experiencias contando o seu labor na loita da veciñanza de Beade, Bembrive, Castrelos e Sárdoma, que traballa “para que a estrada PO-010 non destrúa as nosas casas e os ecosistemas dos ríos Eifonso e Barxa, afluentes do Lagares. Este vial de dobre carril discorrería polo cinto rural vigués, esnaquizando contornas de alto valor natural, afectando aos dous ríos e levándose por diante numerosas vivendas”.

A expresidenta desta plataforma relatou como, nos seis anos que levan organizándose, conseguiron que este proxecto sexa coñecido e rexeitado pola cidadanía de Vigo. Un proxecto que non se realizou pero que segue figurando no PXOM da provincia, para o que a plataforma ten previsto presentar un contencioso.

A continuación, a activista da área de Minería de Ecoloxistas en Acción Joám Evans explicou que, na última década, Galicia viviu unha sucesión de conflitos vinculados coa reactivación da minería metálica a unha escala sen precedentes, con fortes impactos nos ecosistemas e na vida das persoas. Na súa intervención, tamén puxo énfase na importancia da organización social para poder defender os intereses da cidadanía e do medio ambiente.

“Todos e cada un dos proxectos mineiros foron tombados ou paralizados a través dunha intensa mobilización social encabezada polo movemento ecoloxista: Corcoesto (ouro), Touro (cobre), San Finx (volframio), Doade (litio), Penouta (coltán), Varilongo (volframio), Corcel (cobalto), Silán (feldespato), San Juan (volframio). O ecoloxismo articulado coas comunidades locais afectadas non só desmontou estes proxectos nefastos e as súas tramas corruptas senón tamén articulado unha narrativa alternativa ao extractivismo e ao consumo exacerbado”, declarou.

Pola súa banda, Isabel Vilalba, portavoz do Sindicato Labrego Galego, defendeu o apoio cidadán a proxectos de produción agroecológica como única maneira de garantir alimentos sans e nutritivos para toda a sociedade, unha contorna saudable para o crecemento e unha contorna rural viva: “A defensa da vida das persoas, a terra, a auga, a biodiversidade e o planeta debe abordarse de forma integral e concierne a organizacións sociais de múltiples ámbitos”.

Segundo esta gandeira, as razóns por apostar desde diferentes organizacións e espazos de participación son moitas: “Cada día as persoas teñen máis dificultades para acceder a alimentos que non enfermen, aparecen novas alertas de virus e patoloxías relacionadas coa degradación da contorna natural e o cambio climático, estamos a perder centos de especies fundamentais para os desafíos que enfrontamos e estamos a aumentar o consumismo e a pegada ecolóxica das nosas actividades”.

Na súa quenda, Gonzalo Pérez, portavoz de Comunidade Montes Tameiga, explicou en que consisten as comunidades de montes, unha figura específica de Galicia que o ordenamento xurídico español non recoñece, pero que a lei civil galega si. Unha forma de autogestión do territorio, herdeira da idade media, onde a veciñanza ao redor dunha parroquia decide como organizar as súas terras e recursos. É precisamente esta organización comunal a que fixo posible protexer os montes Tameiga (Pontevedra) do proxecto urbanístico Ciudad Deportiva do Celta de Vigo que pretendía, na súa orixe en 2017, recalificar un millón de metros cadrados dos devanditos montes, e construír, entre outras edificacións, un centro comercial para financiar todo o estadio.

“Foi a xestión colectiva, o traballo incansable de veciñas e veciños nas negociacións e en lóitaa día tras día durante oito anos a que logrou protexer os montes e a vida que facemos neles. Foi unha vitoria agridoce porque finalmente sacaron adiante unha figura de construción fraudulenta e accedemos a que nos expropiasen 15.000 metros cadrados (do millón inicial). Pero foi unha vitoria porque nos mantivemos firmes, evitamos o mal maior e seguimos tendo os nosos montes comunais”.

A mesa pechouna Marta Gontá, portavoz de Por Unha Ulloa Viva, quen explicou o traballo veciñal de quen se organizou para apostar por vivir nesta rexión e facelo con calidade de vida. Neste camiño, a plataforma que impulsou a campaña Altri Non foi buscando o apoio doutras plataformas e organizacións do Estado español que, en palabras da relatora, “responderon de forma exemplar, axudándonos a chegar a máis persoas e a escalar o conflito”.

Gontá ha concluído: “A Xunta de Galicia está a facernos sufrir moito, porque en lugar de defender o futuro e a saúde das nosas fillas, aliouse con quen quere monopolizar os recursos e contaminarnos. Por tanto, deberían desculparse e, con iso, pechar definitivamente este proxecto de forma clara. Xa quedou demostrado que Altri non é o futuro nin da Ulloa nin de Galicia, porque non seremos unha terra de sacrificios, non permitiremos que unha industria altamente contaminante rompa o modelo socioeconómico construído entre todos”.

No acto tamén participaron representantes de cinco colectivos como parte dunha fila uno de persoas convidadas: Estela Eirín (Stop A-57), Javier Rodríguez (Centro Social A Nubeira), Alba Rivas (SOS Suído O Seixo), Antón Massa (APDR, Asociación pola Defensa dá Ría) e Juan Medela (Plataforma Fronte á Masificación Turística Vigo–O Morrazo) achegaron a súa visión sobre o tema exposto e deron a coñecer a traxectoria, as demandas e o traballo das súas organizacións.

A mesa redonda ‘Ecoloxismo como ferramenta de cambio’ estivo aberta ao público e seguiuse en directo en redes sociais a través da etiqueta #EcologismoSocialParaElCambio.

La entrada “O ecoloxismo articulado coas comunidades locais ha desmontado nos últimos anos numerosos proxectos mineiros e as súas tramas corruptas” aparece primero en Ecologistas en Acción.

• Decenas de persoas déronse cita en Vigo, convocadas por Ecoloxistas en Acción e a colaboración de diferentes plataformas locais, para poñer en valor, de maneira reivindicativa e festiva, as loitas ecosociales máis activas ao longo de 2025.
• A manifestación discorreu por zonas que mostran as diferentes loitas que este ano protagonizou o pobo galego.
• Esta mobilización puxo punto final á XXVII Asemblea Confederal de Ecoloxistas en Acción.

O punto de encontro foi na Praza de Vialia, na estación de tren Urzaiz. Con pancartas contra a turistificación e os seus efectos sobre o clima, Juan Medela, da Plataforma fronte á Masificación Turística de Vigo e O Morrazo e do Sindicato de Inquilinas, explicou as consecuencias sociais e ambientais que sofre Vigo pola masificación turística nas festas do Nadal.

Primeira parada: o farol de Urzaiz, un punto emblemático das concentracións en solidariedade co pobo palestino en Vigo. Activistas da campaña Boicot, Desinversiones e Sancións (BDS) na cidade detallaron as accións realizadas desde que empezou, hai máis de dous anos, esta fase do xenocidio en Gaza para promover o boicot ao sionismo criminal.

A segunda parada tivo lugar na Delegación da Xunta de Galicia en Vigo. Ana Freiría, activista de Ecoloxistas en Acción Galiza e integrante da coordinadora Altri Non, deu conta da gran mobilización do pobo galego contra o proxecto de macrocelulosa en Palas de Rei.

Despois despregouse unha pancarta da campaña Escolas Saudables. Julio Carmona, activista da área de Dixitalización de Ecoloxistas en Acción, explicou as razóns para traballar por unha educación libre de pantallas na que se respecte o desenvolvemento cognitivo dos adolescentes.

A derradeira parada foi na estatua do Nadador, á beira da Estación Marítima de Ría. Alí, Cecilia do Castillo, coordinadora da área de Medio Mariño de Ecoloxistas en Acción, e Ana Freiría alertaron dos riscos que sofren os mares pola pesca masiva e da contaminación dos cruceiros no punto de chegada destes a Vigo.

A continuación tivo lugar unha performance que simulou a chegada de bidóns radioactivos para denunciar a presenza de miles destes na Fosa Atlántica e a lectura dun manifesto que concluíu con este chamamento: «Os océanos regulan o clima, xeran osíxeno, aliméntannos e inspiran. A cegueira capitalista que converte cordóns dunares en chiringuitos, praias en piscinas, peces en fariñas e aceites de peixe para alimentar outros peixes, ecosistemas mariños en entulleiras municipais, algúns ata radioactivos, ten que acabar».

A actividade pesqueira industrial constitúe unha das maiores ameazas para a biodiversidade mariña, polo que Ecoloxistas en Acción detallou as esixencias de Ecoloxistas en Acción para enfrontar unha crise multidimensional sen precedentes. Con iso, púxose punto final á mobilización e á XXVII Asemblea Confederal de Ecoloxistas en Acción.

Galería imaxes

La entrada As loitas contra Altri, os megacruceros e en favor dunha Palestina libre dan fin á XXVII Asemblea de Ecoloxistas en Acción aparece primero en Ecologistas en Acción.

• Ecoloxistas en Acción iniciou accións xudiciais contra o director xeral de planificación enerxética e minas, a directora xeral de calidade ambiental e sostibilidade e o administrador da empresa sueca Eurobattery Minerals.
• A denuncia por presuntos delitos de prevaricación, desobediencia e delitos contra o medio ambiente é consecuencia da prórroga ilegal concedida a unha mina de volframio en Ourense.
• O Movimento Uivo en Portugal, coordinado con Ecoloxistas en Acción, tamén denunciou ás autoridades portuguesas a ausencia de avaliación de impactos transfronteirizos e a ameaza sobre o Parque Natural de Montesinho.

Ecoloxistas en Acción ven de presentar denuncia penal contra dous altos cargos da Xunta e o administrador da empresa sueca Eurobattery Minerals por presuntos delitos de prevaricación, desobediencia e delitos contra o medio ambiente logo de que a semana pasada se anunciase unha prórroga ilegal de 30 anos para a concesión mineira “San Juan”, na Gudiña (Ourense).

A denuncia céntrase nas actuacións de Pablo Fernández Vila, director xeral de Planificación Enerxética e Minas da Consellería de Economía e Industria, María José Echevarría Moreno, directora xeral de Calidade Ambiental e Sostibilidade da Consellería de Medio Ambiente e Cambio Climático e Roberto García Martínez administrador de Eurobattery Minerals e a súa filial ourensá Tungsten San Juan S.L.

A organización ecoloxista lembra que pesan sobre este proxecto mineiro dúas sentenzas firmes do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia e do Tribunal Supremo establecendo que calquera prórroga tiña que ser sometida a unha nova avaliación de impacto ambiental. Ademais, estando a mina proposta a tan só 2 km da fronteira portuguesa, o proxecto debía terse sometido obrigatoriamente a unha avaliación de impactos transfronteirizos.

Un proxecto nefasto

Tanto Ecoloxistas en Acción como o Movimento Uivo, que tamén ven denunciado este proxecto ante as autoridades lusas, advirten que a abertura da mina tería impactos severos sobre o río Rabaçal, ao que ten previsto verter augas con altas concentracións de metais pesados sen ningún tipo de tratamento. A mina está inmediatamente augas arriba da fronteira e do Parque Natural de Montesinho, espazo da Rede Natura 2000 integrado na Reserva da Biosfera Transfronteiriza da Meseta Ibérica que se vería directamente afectado. Tamén está a tan só 1 km da ZEC Pena Maseira, tamén en Rede Natura.

Por iso, alén das accións ante a xustiza galega, os colectivos pediron ás autoridades lusas e europeas que esixan a paralización das actividades da empresa sueca mentres non se realicen as preceptivas avaliacións de impacto ambiental e impactos transfronteirizos.

O proxecto aprobado pola Xunta en 2015 prevía explotar unhas 50.000 toneladas de material en 5 cortas a ceo aberto durante 10 anos empregando 11 traballadores. O mineral sería enviado á mina de San Finx, en Lousame, para a súa concentración alá. Non obstante, o proxecto non se chegou a executar e a Declaración de Impacto Ambiental caducou aos 4 anos.

A empresa nominalmente sueca, que iniciou nas últimas semanas grandes movementos de terra, xa ten antecedentes de malas prácticas en territorio galego. En 2020 tentou abrir unha mina a ceo aberto de níquel entre Santa Comba e Coristanco, sendo expedientada por realizar sondeos ilegais sen contar con ningún tipo de autorización. A pesar de que a concesión mineira na que actuaba foi declarada caducada, Eurobattery en ningún momento comunicou este feito aos seus accionistas.

Proxecto estratéxico europeo

Eurobattery pretende presentar o proxecto da Gudiña á convocatoria da Comisión Europea de proxectos estratéxicos europeos que pecha en xaneiro de 2026. Esta manobra podería significar prazos acelerados para conseguir autorizacións e pasar por riba da lexislación en materia de augas e espazos protexidos. No entanto, a empresa sueca xa pinchou este ano cando fracasou coa candidatura doutro proxecto mineiro en Finlandia.

Ecoloxitas en Acción e Uivo xa están a traballar con eurodeputados dos dous países para colocar estes antecedentes en coñecemento das autoridades portuguesas. “Non permitiremos que unha mina totalmente ilegal utilice a artimaña dos proxectos estratéxicos europeos para operar á marxe das obrigas que establece a lexislación europea e convenios internacionais”, remarca Cristóbal López, voceiro de Ecoloxistas en Acción.

Desde Portugal, Sara Riso do Movimento Uivo considera “incomprensíbel que as autoridades españolas nunca informaran ás portuguesas deste proxecto, a pesar de que afectará de xito obvio ás aldeas portuguesas situadas augas abaixo así como a varios espazos naturais de alto valor”. De feito, proxectos mineiros en trámite por parte de Portugal, como as minas do Barroso e do Romano, situadas a máis de 30 km da fronteira, sí foron sometidos ao trámite de impacto transfronteirizo logo de que as autoridades portuguesas notificaran as españolas.

La entrada Ecoloxistas en Acción denuncia altos cargos da Xunta por unha mina ilegal na Gudiña aparece primero en Ecologistas en Acción.

• A 27ª Asemblea Confederal de Ecoloxistas en Acción celébrase este ano en Vigo durante a ponte do 6 ao 8 de decembro. A asemblea, na que participan preto de 200 activistas ecoloxistas de todo o Estado español, está aparellada de diversas actividades abertas ao público.
• A vixésimo sétima asemblea ecoloxista inaugurarase a mañá do sábado 6 de decembro cunha mesa redonda aberta ao público sobre a necesidade das transformacións ecosociales desde diferentes miradas.
• O encontro finalizará cunha manifestación que recollerá e expresará as resistencias que o ecoloxismo social está a impulsar en Galicia.

A Asemblea Confederal de Ecoloxistas en Acción celébrase por primeira vez en Galicia nas súas máis de 25 anos de existencia. Os grupos de Ecoloxistas en Acción Galiza traballaron para acoller en Vigo o encontro de preto de 200 activistas de todo o Estado. Será do 6 ao 8 de decembro no Centro Social A Nubeira (r/ Pizarro 6, Vigo), un espazo autónomo e asembleario aberto a multitude de loitas ecoloxistas e sociais da cidade. Un espazo idóneo para acoller un encontro que ten como lema e eixo temático “Ecoloxismo social para cambiar o mundo”. Ecoloxistas en Acción quere fortalecer a organización e as accións que impulsan as transformacións ecosociales nun contexto de emerxencia ecolóxica e social.

Este encontro vai aparellado dunha semana de actividades abertas ao público, dende o xoves 4 ao luns 8. Programa:

Xoves 4:

Yayo Herrereo presenta o seu novo libro ás 19h no centro social A Nubeira: Claudia Calvache Barbosa e Cristóbal López Pazo conversarán con Yayo Herrereo sobre o seu último libro Metamorfosis. Una revolución antropológica.

Venres 5:
Paca Blanco presenta o seu libro Paca Blanco, la Brava, acompañada de Yayo Herrero, prologuista desta biografía, e de Ana Freiría, activista de Ecoloxistas en Acción. Será ás 19:00 no centro social A Nubeira (Vigo): Paca Blanco é un referente dentro das loitas que se produciron durante as últimas décadas en defensa do medio ambiente e da dignidade das persoas que, como ela, non tiveron unha vida doada. Este libro é a historia desas persoas, que en colectivo constrúen alternativas a un mundo demasiadas veces gris e inhóspito.

Sábado 6:

Mesa redonda O ecoloxismo social como ferramenta de cambio no centro Social A Nubeira ás 11:30h: A 27º Asemblea Confederal de Ecoloxistas en Acción comeza cunha mesa redonda, aberta ao público, sobre como o ecoloxismo social debe operar para ser unha ferramenta de cambio. Presenta e modera Ana Pascual [Ecoloxistas en Acción] e participan Isabel Vilalba [Sindicato Labrego Galego], Gonzalo Pérez [CMVMC Tameiga], Marta Gontá [Por unha Ulloa Viva] e Joám Evans [Vida e ría ou minaría]. Tamén intervirán: Antón Masa [APDR], Patricia Sío [Antilindano O Porriño], Ángel Goberna [AVV. San Miguel de Oia], Alba Rivas [SOS Suído-Seixo] e Juan Medela [Contra a masificación turística Vigo – O Morrazo].

Domingo 7:

Estreo no centro social A Nubeira, ás 16:30h, do documentario “Dende que veu a mina”: Este documentario producido por Ecoloxistas en Acción e realizado por Aqueladas, rescata a memoria dos impactos da minaría en distintos lugares da Galiza: Lousame, Touro, Beariz e Vilardevós. A través dos testemuños de veciñas e veciños, entendemos o que significaba convivir día a día con este tipo de proxectos, como afectaron á contorna natural e á vida cotiá dos seus habitantes.
Concerto “Ataquenosboten” na sala Rebullón (Tameiga) ás 22:30h: Os grupos locais The Foggy Mental Breakdown e Hey Hematoma tocaran no concerto peche da asamblea confederal de Ecoloxistas en Acción.

Luns 8:

Roteiro “Vigo, expresión do activismo” con saída ás 11:30 da Praza da Estación: Percorrido polas rúas de Vigo onde a cotío as viguesas e vigueses expresan as súas loitas para rendir homenaxe ao activismo vigués. O roteiro rematará na Praza do Nadador, na estación marítima, coa lectura dun manifesto pola proteción ambiental do mar.

Ademais destas actividades, dentro do propio desenvolvemento ordinario da asemblea, o sábado pola tarde as áreas confederais de Ecoloxistas en Acción avaliarán o traballo realizado durante o ano e planificarán as campañas e liñas de acción para 2026. O domingo é o día adicado aos debates confederais, desde a aprobación do orzamento para o seguinte ano e a revisión dos principais fitos territoriais ata a presentación da estratexia de comunicación da organización ecoloxista. O punto central da mañá é a revisión dos estatutos para actualizalos e incorporar as cuestións organizativas que se consideran máis importantes. Pola tarde, tamén desenvolveranse talleres impulsados polas áreas e grupos de Ecoloxistas en Acción, e pecharase cunha chamada á acción antinuclear.

La entrada Ecoloxistas en Acción celebra a súa XXVII Asemblea Confederal en Vigo cunha semana de actividades abertas ao público aparece primero en Ecologistas en Acción.

Ecoloxistas en Acción Galiza e Amnistía Internacional envían una carta aberta ao Presidente da Xunta esixindo medidas urxentes e estruturais fronte aos lumes e a crise climática en Galiza.

Carta aberta sobre medidas urxentes e estruturais fronte aos lumes e a crise climática en Galicia

Sr. Rueda:

Dirixímonos a Vde. en nome de Amnistía Internacional e Ecoloxistas en Acción Galiza co gallo da vaga de lumes sen precedentes que Galicia sufriu este verán. Ambas as dúas organizacións solidarizámonos coas persoas damnificadas pola vaga de incendios e lamentamos a perda de vidas humanas. Compartimos a consternación e o sufrimento causado, especialmente na veciñanza dos centos de localidades que viron que o avance das lapas puxo en serio risco vidas, montes, animais, cultivos, vivendas e infraestruturas.

A cuestión dos lumes é un tema complexo e que vén sendo estudado desde diferentes ámbitos, no que cómpre ver todo o problema no seu conxunto. Con todo, hai dúas cuestións fundamentais que a miúdo quedan no esquecemento: a redución das ignicións e a actuación temperá na extinción.

A Unión Europea superou este ano o millón de hectáreas arrasadas polo lume, a cifra máis alta dende que existen rexistros, coa Península Ibérica á cabeza. Segundo o Sistema de Información de Incendios Forestais da Comisión Europea do programa Copernicus, en Galicia houbo máis de 171.000 hectáreas queimadas desde o inicio do verán (122.000 de incendios rexistrados desde o inicio de agosto). Todo isto, nun territorio que xa sofre de seu os impactos da crise climática, que non orixina os incendios, pero si os agrava e convérteos en episodios máis frecuentes, intensos e difíciles de controlar. Segundo a ONU, os incendios extremos aumentarán un 14 % para 2030, un 30 % para 2050 e un 50 % a final de século. Os Grandes Incendios Forestais -superiores a 500 hectáreas- son agora o epicentro do desastre. Extremar as precaucións para evitar que se orixine ese primeiro foco é fundamental.

Os incendios son provocados por causas naturais como raios ou erupcións volcánicas; por neglixencias ou accidentes, intencionados ou non; por reproducións (a partir dun incendio previo) e por causas descoñecidas. Os datos da Memoria da Fiscalía Xeral do Estado 2023 deixan claro que queda moito por facer. Nos últimos cinco anos o 68,79 % dos incendios declaráronse por accidentes e neglixencias. Un 23,98 % foi intencionado. A crise climática agrava de maneira directa a súa capacidade destrutiva, frecuencia, e intensidade. A recente opinión consultiva da Corte Internacional de Xustiza cualificou o cambio climático como “un problema existencial de proporcións planetarias que pon en perigo a todas as formas de vida e á saúde mesma do noso planeta”.

Os lumes non son só un problema ambiental e unha serie de situacións estruturais favorables á propagación do lume: son unha cuestión de dereitos humanos, cun forte impacto no dereito a un medio limpo, san e sostible, con consecuencias que ameazan o dereito á vida, a saúde, a vivenda e os medios de vida, entre outros.

Por isto, solicitamos á Xunta de Galicia que adopte, con carácter inmediato, as seguintes medidas de prevención, recuperación e formación da cidadanía, complementarias ao decálogo que promove desde 2022 a Plataforma por un monte galego con futuro:

Medidas de prevención

• Establecer unha política de prevención de incendios forestais que prepare os montes no contexto do cambio climático cunha xestión forestal preventiva e campañas de extinción de incendios que non estean ligadas á época estival, evitando parches de última hora de inicios anticipados por primavera seca ou ampliacións por outonos calorosos.
• Dignificación das condicións laborais e o fin da temporalidade e precariedade das persoas que se enfrontan en primeira liña ao lume, proporcionando estabilidade laboral no sector forestal, dotando de medios suficientes e condicións de traballo dignas aos equipos de extinción.
• Mellorar a capacidade e os medios dos equipos de investigación dos incendios que permitan levar diante da xustiza ás persoas responsables.
• Deseñar e levar a cabo campañas de sensibilización e de participación cidadá sobre comportamento cidadán fronte ao lume e alternativas ao uso cultural do lume.
• Cumprimento da normativa, plans preventivos, de emerxencia local e de plans de  autoprotección das vivendas e urbanizacións, incluído o Real Decreto 716/25  aprobado a finais de agosto deste ano polo goberno de España que fixa as directrices e criterios comúns que deben incluírse nos plans autonómicos de prevención, vixilancia e extinción de incendios forestais.
• Establecer un plan de ordenamento territorial (plans urbanísticos) no monte que teña en conta o risco de incendio forestal, con criterios de conservación para aumentar a resiliencia aos incendios.
• Promover prácticas rurais sustentábeis que recuperen a paisaxe en mosaico tradicional, co fomento da gandería extensiva, pastoreo, cultivos, etc., procurando a fragmentación do territorio como medida de xestión forestal para a redución do combustíbel.
• Promover unha política forestal que diversifique a produción de produtos do monte, que combine actividades e especies forestais que sexan quen de xerar paisaxes máis resilientes ao lume, mellore a biodiversidade e evite a  eucalipitización do territorio con medidas contundentes para limitar as plantacións forestais, especialmente de eucalipto, como especie exótica invasora que esgota os recursos hídricos do solo e é tremendamente inflamable.
• Poñer todos os medios para apoiar ás comunidades de montes veciñais en man común na súa tarefa de ordeamento e limpeza dos montes ( xogan un papel primordial na prevención dos incendios ao ocupar o 33% da superficie forestal galega) incluida a aprobación a tempo das axudas da Xunta para a prevención de lumes, dado que moitas veces chegan tarde, e o establecemento de novo da liña de axudas “Valoración integral do monte e a aposta pola súa multifuncionalidade“ e das Unidades de xestión forestal (UXFOR).

Medidas de recuperación, reparación e formación

• Aplicar medidas urxentes de control das cinzas e escorras para evitar procesos erosivos e de contaminación de cursos de auga.
• Colocar os dereitos humanos no centro das políticas de prevención, resposta e reparación, garantindo a transparencia e o acceso á información fiable, oportuna, pertinente, accesible e precisa, sen discriminación.
• Poñer en práctica plans de recuperación con axudas ás vítimas das zonas incendiadas para reparar os danos en infraestruturas cun enfoque participativo nos procesos de toma de decisión, planificación e seguimento dos esforzos de recuperación, incorporando plenamente as persoas e comunidades afectadas, e asegurando que son informadas de maneira continua e garantindo que os dereitos humanos están no centro da resposta á catástrofe dos lumes.
• Revisar os sistemas de comunicación e de avisos e alerta en emerxencias dentro do Sistema de Protección Civil, tanto técnicos como decisorios, para incorporar as leccións aprendidas conforme ás normas internacionais máis actualizadas, garantindo a implantación efectiva de Plans de Protección Civil con persoal técnico especializado e de conformidade cos principios do Marco Sendai para a Redución do Risco de Desastres 2015-2030, que subliña a importancia da responsabilidade compartida na xestión de emerxencias.
• Elaborar protocolos sobre o uso do sistema Es-Alert nos plans de emerxencias da Xunta para asegurar que os organismos competentes poden, deben e saben como facer uso desta ferramenta.
• Desenvolver plans de sensibilización e formación á cidadanía sobre actuacións en emerxencias e toma de conciencia do risco aparellado a determinados niveis de alerta, a través de exercicios, simulacros e formación escolar temperá, incluída no currículo, sobre autoprotección, prevención e actuación en caso de emerxencia.

Agardamos que a Xunta de Galicia asuma o liderado que a situación demanda e impulse accións decididas que impidan que esta traxedia se repita. A tramitación dos orzamentos da Xunta para 2026 ofrecen unha oportunidade para traducir as medidas propostas en accións concretas reflectidas nas partidas orzamentarias pertinentes. Quedamos ao seu dispor para ampliar información e unha reunión na que tratar esta cuestión.

Á espera da súa resposta, saúdanlle atentamente,

Antonio Alonso, presidente de Amnistía Internacional Galicia.

Eloy Pérez González, presidente de Ecoloxistas en Acción Galiza.

La entrada Esixen medidas urxentes e estruturais fronte aos lumes e a crise climática en Galiza aparece primero en Ecologistas en Acción.

• Ecoloxistas en Acción alerta sobre a presenza continuada de verteduras de augas residuais no río Oitavén e os seus graves impactos ambientais e sobre a saúde pública
• As verteduras foron advertidas pola veciños que informan de verteduras continuadas no río Oitavén. Os residuos poden xerar afeccións na auga potable de varios municipios e a cidade de Vigo.
• Ecoloxistas en Acción reclama que os vertidos autorizados cumplan coa lei que obriga ós titulares das autorizacións a garantir o tratamento axeitado das augas residuais antes da súa verteduras.

Segundo testemuños veciñais e observacións directas realizadas na contorna da presa do Oitavén (Encoro de Eiras). Ecoloxistas en Acción informa da detección de verteduras continuadas de augas residuais no río Oitavén, situación que supón unha grave ameaza para a calidade ambiental do río e para a saúde das persoas que viven na súa contorna. Estas verteduras provocan a contaminación das augas, afectando á biodiversidade acuática, alterando os ecosistemas e xerando riscos sanitarios significativos, incluíndo a presenza de patóxenos e substancias químicas nocivas.

Treito do río que recibe verteduras

A organización denuncia que estes vertidos afectan ao río Oitavén, un curso fluvial estratéxico xa que abastece o Encoro de Eiras, a principal fonte de auga potable da área metropolitana de Vigo e da súa comarca.

Ecoloxistas en Acción, preocupada polos impactos que o cambio climático terá sobre o medio ambiente e a saúde pública, chama a atención das autoridades competentes e da cidadanía sobre que estes vertidos, habituais na Comunidade Autónoma Galega, supoñen un perigo para os ecosistemas e para a saúde das persoas.

A organización ecoloxista reclama unha actuación inmediata das autoridades competentes para identificar as causas destas verteduras, adoptar medidas correctoras e garantir o cumprimento das normativas ambientais e de saneamento vixentes, co obxectivo de protexer tanto os ecosistemas fluviais como a saúde pública. O vertido denunciado vulnera o principio de non deterioro recollido na Directiva Marco da Auga (2000/60/CE) e incumpre as obrigas establecidas na Lei 9/2010 de Augas de Galicia, que obriga aos titulares das autorizacións a garantir o tratamento adecuado das augas residuais antes da súa vertedura.

La entrada Alertan sobre a presenza continuada de verteduras de augas residuais no río Oitavén aparece primero en Ecologistas en Acción.

• Ecoloxistas en Acción denuncia o destrozo de humidais e hábitats prioritarios pola actuación levada a cabo polo Concello da Estrada e o Servizo de Prevención de Incendios de Pontevedra en vías forestais das parroquia de Souto e Codeseda e límites con Cerdedo – Cotobade.
• Alertan de que estas obras están afectando á poboacións de 5 especies de flora ameazadas e tendo un grave impacto en elementos patrimoniais moi relevantes.

Brezal de Chan de Lamas, zona afectada por las obras.

Ecoloxistas en Acción denuncia que as obras de ensanche e apertura de novos viais na Estrada xa provocou a eliminación ou perturbación de exemplares de 5 especies de flora ameazadas. Destacan que entre estas especies atópase a Lycopodiella inundata, un raro fieito en perigo de extinción que ten nesta zona a maior poboación galega da especie.

A organización ecoloxista alerta que esta actuación nas parroquias de Souto e Codesada tivo un impacto negativo importante nas poboacións de Narcissus pseudonarcissus subsp. nobilis e Narcissus cyclamineus, dúas especies bulbosas que se viron directamente afectadas polos cortes no terreo. Ademais, tamén se están vendo afectadas dúas especies de briófitas amenazadas Sphagnum pylaesii e Fuscocephaloziopsis connivens, debido ás alteracións sufridas no seu fráxil ecosistema, as brañas.

Por outra banda, advirten que tamén se viron danados Hábitats de Interese Comunitario, entre eles dous considerados prioritarios pola Directiva Hábitats (Normativa da Unión Europea creada en 1992 para protexer a biodiversidade europea mediante a conservación os hábitats naturais e as especies de fauna e flora silvestres). Estes dous hábitats prioritarios son as turbeiras altas activas e os Brezais Humidos Atlánticos de E.tetralix e E. ciliaris, os cales se viron seriamente afectados ao ser atravesados pola maquinaria.

Estes dous hábitats teñen moi pouca resiliencia ante as alteracións, máis aínda cando esas alteracións afectan ao nivel freático como sucede neste caso. Cabe destacar que estes lugares son o refuxio de moitas especies ameazadas como a Lycopodiella inundata ou a Littorella uniflora, que conta nun destes brezais cunha das cinco poboacións que se coñecen actualmente en Galicia.

Denuncian que estas actuacións leváronse a cabo sobre varias Zonas Húmidas incluídas no Inventario de Zonas Húmidas de Galicia, así como en varios nacentes de regatos tributarios do río Umia. “Cando a prevención mal plantexada, fai máis mal que ben”, apuntan desde Ecoloxistas en Acción, xa que as obras realizadas, ademais de movementos de terras, inclúen a instalación de tubaxes drenantes.

Para a organización ecoloxista a instalación destas tubaxes provocan o efecto contrario á prevención de incendios, pois o que están facendo é drenar e secar as brañas afectadas, que son ecosistemas que de xeito natural funcionan como almacéns de auga durante todo o ano. Alertan que con estas actuacións, o vindeiro verán esta zona estará máis seca,  polo tanto, máis susceptible de arder. “As propias brañas xa son cortalumes naturais, polo tanto, cando este tipo de infraestruturas se fan sen planificación e análise previa do territorio poden provocar efectos adversos, coma neste caso”, declara o voceiro de Ecoloxistas en Acción.

As brañas ou zonas húmidas son un ecosistema moi característico de Galicia porque dado o tipo de chan que temos, son o almacén natural de auga, teñen o efecto esponxa, e son as que dan auga aos nosos ríos, regatos e mananciais de moitas traídas. Son polo tanto espazos moi importantes a protexer, xa que de cara ás vindeiras secas son unha peza chave no sistema hídrico das nosas aldeas.

O destrozo vai máis aló do medio ambiente xa que segundo denuncia a plataforma veciñal as obras realizáronse dentro dos contornos de protección de elementos patrimoniais como mámoas e petróglifos. Incluso con intervencións con maquinaria pesada a escasos metros do destacado Petróglifo de Chan de Lamas. Un elemento patrimonial no que se representa un gran cervo que é único no Concello da Estrada e moi peculiar en comparación a outros petróglifos galegos.

Tamén se derribaron muros de pedra en seco, os cales son recoñecidos pola UNESCO como Patrimonio Cultural Inmaterial da Humanidade. A isto engádese que é precisamente neste ecosistema danado no que teñen parte do seu hábitat as bestas da Rapa das bestas de Sabucedo, declarada Ben de Interese Cultural, sendo o espazo por onde se desenvolve parte da celebración, a Baixa.

Ante este destrozo ambiental e patrimonial, Ecoloxistas en Acción e a plataforma veciñal esixen a paralización inmediata destas obras e a restauracións destes ecosistemas naturais tan prezados e necesario para a mitigación do cambio climático e as futuras secas, así como a salvagarda das especies botánicas protexidas.

La entrada Denuncian o destrozo de hábitats prioritarios na Estrada aparece primero en Ecologistas en Acción.